دانلود مقاله كشور لبنان

دسته بندي : مقاله » مقالات فارسی مختلف
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل :  word (..doc) ( قابل ويرايش و آماده پرينت )
تعداد صفحه : 16 صفحه

 قسمتی از متن word (..doc) : 
 

‏تاريخ فعاليت هاي حزبي شيعه در لبنان قريب به 3 دهه بوده كه با حركت المحرومين امام موسي صدر و از دل همين جريان به وجود آمده است.
حركت محرومان (جنبش محرومان) عنوان سازماني است كه امام موسي صدر آن را رهبري كرد.
امام موسي صدر كوشيد از شيعيان و حقوق لبناني ها و وحدت آنها دفاع كند. وي بر اين باور بود كه شيعيان به لحاظ سياسي ، اجتماعي و اقتصادي در طول دوره هاي پيشين محروم بوده و برخلاف ديگر فرقه هاي لبنان ، فاقد مرجعيت ديني مخصوص به خود است.
اين جنبش موفق به جذب تمامي فرزندان شيعه در آن مناطق شد، اما اين جناح كوشيد سياست خود را فراتر از يك فرقه تنظيم كند تا بر ديگر جناح ها و نيروهاي سياسي و فرقه اي لبنان تاثير بگذارد.
علاوه بر اين جنبش كه در دهه هفتاد ميلادي فعاليتش را شروع كرد، حزب الله دومين حزب شيعه لبنان است كه در اوايل دهه 80 ميلادي مطرح شد.
جريان سوم شيعي در لبنان گروهي است كه اخيرا (ارديبهشت 1384) تحت عنوان «گردهمايي شيعه» در مدرسه عامليه در غرب بيروت توسط محمد حسن الامين متفكر لبناني تاسيس شد. اين جريان با هدف تنوع بخشيدن به حضور شيعيان در جامعه لبنان ايجاد شده است و مخالفت كامل خود را با خلع سلاح حزب الله اعلام كرده است.
اگر بخواهيم به احزاب شيعي لبنان بپردازيم بايد به جنبش امل (افواج المقاومه اللبنانيه) و حزب الله به عنوان دو حزب تاثيرگذار در وضعيت سياسي اجتماعي لبنان بپردازيم.
‏جنبش امل (افواج المقاومه اللبنانيه):‏
جنبش محرومان كه امام موسي صدر(1) آن را در جنوب لبنان به راه انداخت (دهه 60 ميلادي) دستاوردهايي براي شيعيان داشت كه از آن جمله مي توان به تاسيس مجلس شيعيان لبنان ، مدرسه فني جبل عامل ، انستيتوي مطالعات اسلامي و در نهايت جنبش امل نام برد.
تشكيلات جنبش امل در آغاز در جنوب لبنان و از طريق حلقه هاي كوچك حول مدرسه فني جبل عامل و انستيتوي مطالعات اسلامي رشد كرد. دكتر مصطفي چمران (2) كه در آن زمان به لبنان مهاجرت كرده بود، اولين حلقه اين فعاليت ها را تاسيس كرد. كادر رهبري نخستين دفتر سياسي جنبش امل با نامهايي چون دكتر حسين كنعان ، دكتر علي الحسن ، نبيه بري ، جمال منصور، حسين الحسيني و... شكل گرفت.
امام موسي صدر در نطق هاي خود در آن زمان جنبش خود را معرفي و اعلام كرد، اما هيچ اشاره اي به شاخه نظامي اين جنبش نكرد، بلكه فعاليت سياسي خود را در جريان جنگ به صورت تحصن با مشاركت تعدادي از اعضاي «جنبش محرومان» در مسجد عامليه در بيروت آغاز كرد. (3) در همان ايام انفجار بمبي در اطراف شهر بعلبك ، 36 كشته و 43 مجروح بر جاي گذاشت.
با وقوع اين انفجار، امام موسي صدر ناگزير شد تاسيس شاخه نظامي «جنبش محرومان» را اعلام كند، زيرا بعدها آشكار شد كه اين انفجار در اردوگاه آموزشي اين جنبش رخ داده است. همچنين در تاريخ 6 ژوئيه 1975 ولادت تشكيلات «افواج المقاومه اللبنانيه امل» (واحدهاي مقاومت لبناني) به عنوان سازمان نظامي «جنبش محرومان» اعلام شد.
جنبش امل بعدها در جريان جنگ داخلي لبنان به صورت دفاعي شركت كرد. جنبش امل هيچگاه در چارچوب جنبش ملي لبنان و با «نيروهاي مشترك» شركت نكرد، اما در «جبهه احزاب قومي و ملي» عضويت يافت. امام موسي صدر در 31 آگوست 1978 ربوده شد و حسين الحسيني جانشين وي در جنبش امل گرديد.
‏پانوشت ها‏
1- امام موسي صدر در 14 خرداد 1307 در شهر قم متولد شد. تحصيلات حوزوي و غيرحوزوي را در اين شهر به اتمام رساند و در رشته حقوق دانشگاه تهران نيز مشغول به تحصيل گرديد و مدرك ليسانس گرفت. از بهار 1333 تا بهار 1334 براي ادامه تحصيل علوم حوزوي به نجف اشرف رفت و سپس به ايران بازگشت. مجددا در مهرماه 1335 به نجف اشرف بازگشت و تا مرداد 1337 در آن شهر و در كنار عموي خود آيت الله محمدباقر صدر به تحصيل مشغول شد. سپس بار ديگر به قم بازگشت و در ادامه فعاليت هاي حوزوي در قم ، مجله مكتب اسلام را به همراه عده اي ديگر از روحانيون منتشر كرد. در آبان 1338 (1959) به دنبال درگذشت آيت الله العظمي سيدعبدالحسين شرف الدين ، رهبر شيعيان لبنان و بنا به وصيت ايشان به لبنان مهاجرت و در شهر صور اقامت گزيد و بدين ترتيب رهبري شيعيان را به دست گرفت. امام موسي صدر پس از سالها تلاش و مجاهدت در راه احقاق حقوق شيعيان لبنان موفق به تاسيس مجلس اعلاي شيعيان لبنان شد. امام موسي صدر به رغم پذيرش نظام سياسي لبنان خواستار تجديدنظر در شيوه تقسيم قدرت سياسي و لغو طايفه گرايي سياسي در لبنان بود. امام موسي صدر در حالي كه در پي رايزني با سران كشورهاي اسلامي بود در 31 َ1978 در حالي كه به ليبي جهت ملاقات با معمر قذافي رفته بود، ربوده شد و ديگر از وي خبري نشد.
براي مطالعه بيشتر رجوع كنيد به: محسن كماليان - عزت شيعه و مبارزات و مجاهدات امام موسي صدر (قم ، مركز انتشارات دفتر تبليغات اسلامي ، زمستان 1377) علي حجتي كرماني ، لبنان به روايت امام موسي صدر و دكتر چمران (تهران ، انتشارات قلم ،1364)
علي علمي اردبيلي ، زندگي و مبارزات امام موسي صدر (بي جا: انتشارات امامت ، 1358)
2- دكتر مصطفي چمران در سال 1311 در تهران متولد شد. وي در دانشكده فني دانشگاه تهران ادامه تحصيل داد و در سال 1336 در رشته الكترومكانيك فارغ اتحصيل شد. وي در همه دوران تحصيل شاگرد اول بود و در سال 1337 با استفاده از بورس تحصيلي شاگردان ممتاز به امريكا اعزام شد و پس از تحقيقات علمي در جمع معروف ترين دانشمندان در جهان در كاليفرنيا و معتبرترين دانشگاه امريكا - بركلي - با ممتازترين درجه علمي موفق به اخذ دكتراي الكترونيك و فيزيك پلاسما گرديد. دكتر چمران پس از فارغالتحصيلي رهسپار مصر مي شود و به مدت دو سال - در زمان جمال عبدالناصر - سخت ترين دوره هاي نظامي و جنگ هاي پارتيزاني را مي آموزد و به عنوان بهترين شاگرد اين دوره شناخته مي شود.
بعد از وفات عبدالناصر، دكتر چمران به فكر ايجاد يك پايگاه چريكي مستقل براي تعليم مبارزان ايراني مي افتد و در لبنان اقدام به تاسيس چنين پايگاهي مي كند. او به كمك امام موسي صدر حركت محرومين و سپس جناح نظامي آن - سازمان امل - را راه اندازي مي كنند. دكتر چمران تا پيروزي انقلاب در لبنان مي ماند و با ورود امام به كشور به ايران باز مي گردد. دكتر چمران دلاورانه در قضيه كردستان مي جنگد و از سقوط آنجا جلوگيري مي كند. وي چندي به عنوان وزير دفاع انجام وظيفه كرد و در اولين دوره انتخابات مجلس شوراي اسلامي از سوي مردم تهران به نمايندگي انتخاب مي شود كه با شروع جنگ وظيفه خود را حضور در ميدان جنگ مي داند. وي پس از يكبار مجروحيت در جبهه مجددا راهي جبهه شد تا اين بار به درجه رفيع شهادت نائل شود‏اگرچه احزاب و گروههاي اسلام گرا در لبنان بيش از چند دهه است كه فعاليت مي كنند اما بي شك پيروزي انقلاب اسلامي در ايران در بازنگري و يا تاسيس احزاب جديد نقش بسزايي داشته است.
جريان چپگراي لبنان از طريق همكاري نزديك با برخي كشورهاي عربي از جمله مصر (در زمان عبدالناصر)، سوريه ، عراق ، الجزاير و ليبي و همين طور احزاب ناسيوناليست (پان عربيستي) از طريق حمايت هاي خارجي از موقعيت خوبي در كشور لبنان برخوردار بودند. يكي از نقاط ضعف جنبش هاي اسلامي عدم حمايت از سوي كشورهاي مسلمان بود اين وضعيت براي شيعيان كه چشم به ايران به عنوان كشور شيعي دوخته بودند شديدتر بود. با پيروزي انقلاب اسلامي و حمايت هاي اين انقلاب از جريان هاي اسلامي ناب ، احزاب اسلامي (سني و شيعه) در كشور لبنان از موقعيت خطيري برخوردار شدند.
‏احزاب اسلامي سني
‏تاريخ فعاليت هاي حزبي شيعه در لبنان قريب به 3 دهه بوده كه با حركت المحرومين امام موسي صدر و از دل همين جريان به وجود آمده است.
حركت محرومان (جنبش محرومان) عنوان سازماني است كه امام موسي صدر آن را رهبري كرد.
امام موسي صدر كوشيد از شيعيان و حقوق لبناني ها و وحدت آنها دفاع كند. وي بر اين باور بود كه شيعيان به لحاظ سياسي ، اجتماعي و اقتصادي در طول دوره هاي پيشين محروم بوده و برخلاف ديگر فرقه هاي لبنان ، فاقد مرجعيت ديني مخصوص به خود است.
اين جنبش موفق به جذب تمامي فرزندان شيعه در آن مناطق شد، اما اين جناح كوشيد سياست خود را فراتر از يك فرقه تنظيم كند تا بر ديگر جناح ها و نيروهاي سياسي و فرقه اي لبنان تاثير بگذارد.
علاوه بر اين جنبش كه در دهه هفتاد ميلادي فعاليتش را شروع كرد، حزب الله دومين حزب شيعه لبنان است كه در اوايل دهه 80 ميلادي مطرح شد.
جريان سوم شيعي در لبنان گروهي است كه اخيرا (ارديبهشت 1384) تحت عنوان «گردهمايي شيعه» در مدرسه عامليه در غرب بيروت توسط محمد حسن الامين متفكر لبناني تاسيس شد. اين جريان با هدف تنوع بخشيدن به حضور شيعيان در جامعه لبنان ايجاد شده است و مخالفت كامل خود را با خلع سلاح حزب الله اعلام كرده است.
اگر بخواهيم به احزاب شيعي لبنان بپردازيم بايد به جنبش امل (افواج المقاومه اللبنانيه) و حزب الله به عنوان دو حزب تاثيرگذار در وضعيت سياسي اجتماعي لبنان بپردازيم.
‏جنبش امل (افواج المقاومه اللبنانيه):‏
جنبش محرومان كه امام موسي صدر(1) آن را در جنوب لبنان به راه انداخت (دهه 60 ميلادي) دستاوردهايي براي شيعيان داشت كه از آن جمله مي توان به تاسيس مجلس شيعيان لبنان ، مدرسه فني جبل عامل ، انستيتوي مطالعات اسلامي و در نهايت جنبش امل نام برد.
تشكيلات جنبش امل در آغاز در جنوب لبنان و از طريق حلقه هاي كوچك حول مدرسه فني جبل عامل و انستيتوي مطالعات اسلامي رشد كرد. دكتر مصطفي چمران (2) كه در آن زمان به لبنان مهاجرت كرده بود، اولين حلقه اين فعاليت ها را تاسيس كرد. كادر رهبري نخستين دفتر سياسي جنبش امل با نامهايي چون دكتر حسين كنعان ، دكتر علي الحسن ، نبيه بري ، جمال منصور، حسين الحسيني و... شكل گرفت.
امام موسي صدر در نطق هاي خود در آن زمان جنبش خود را معرفي و اعلام كرد، اما هيچ اشاره اي به شاخه نظامي اين جنبش نكرد، بلكه فعاليت سياسي خود را در جريان جنگ به صورت تحصن با مشاركت تعدادي از اعضاي «جنبش محرومان» در مسجد عامليه در بيروت آغاز كرد. (3) در همان ايام انفجار بمبي در اطراف شهر بعلبك ، 36 كشته و 43 مجروح بر جاي گذاشت.
با وقوع اين انفجار، امام موسي صدر ناگزير شد تاسيس شاخه نظامي «جنبش محرومان» را اعلام كند، زيرا بعدها آشكار شد كه اين انفجار در اردوگاه آموزشي اين جنبش رخ داده است. همچنين در تاريخ 6 ژوئيه 1975 ولادت تشكيلات «افواج المقاومه اللبنانيه امل» (واحدهاي مقاومت لبناني) به عنوان سازمان نظامي «جنبش محرومان» اعلام شد.
جنبش امل بعدها در جريان جنگ داخلي لبنان به صورت دفاعي شركت كرد. جنبش امل هيچگاه در چارچوب جنبش ملي لبنان و با «نيروهاي مشترك» شركت نكرد، اما در «جبهه احزاب قومي و ملي» عضويت يافت. امام موسي صدر در 31 آگوست 1978 ربوده شد و حسين الحسيني جانشين وي در جنبش امل گرديد.
‏پانوشت ها‏
1- امام موسي صدر در 14 خرداد 1307 در شهر قم متولد شد. تحصيلات حوزوي و غيرحوزوي را در اين شهر به اتمام رساند و در رشته حقوق دانشگاه تهران نيز مشغول به تحصيل گرديد و مدرك ليسانس گرفت. از بهار 1333 تا بهار 1334 براي ادامه تحصيل علوم حوزوي به نجف اشرف رفت و سپس به ايران بازگشت. مجددا در مهرماه 1335 به نجف اشرف بازگشت و تا مرداد 1337 در آن شهر و در كنار عموي خود آيت الله محمدباقر صدر به تحصيل مشغول شد. سپس بار ديگر به قم بازگشت و در ادامه فعاليت هاي حوزوي در قم ، مجله مكتب اسلام را به همراه عده اي ديگر از روحانيون منتشر كرد. در آبان 1338 (1959) به دنبال درگذشت آيت الله العظمي سيدعبدالحسين شرف الدين ، رهبر شيعيان لبنان و بنا به وصيت ايشان به لبنان مهاجرت و در شهر صور اقامت گزيد و بدين ترتيب رهبري شيعيان را به دست گرفت. امام موسي صدر پس از سالها تلاش و مجاهدت در راه احقاق حقوق شيعيان لبنان موفق به تاسيس مجلس اعلاي شيعيان لبنان شد. امام موسي صدر به رغم پذيرش نظام سياسي لبنان خواستار تجديدنظر در شيوه تقسيم قدرت سياسي و لغو طايفه گرايي سياسي در لبنان بود. امام موسي صدر در حالي كه در پي رايزني با سران كشورهاي اسلامي بود در 31 َ1978 در حالي كه به ليبي جهت ملاقات با معمر قذافي رفته بود، ربوده شد و ديگر از وي خبري نشد.
براي مطالعه بيشتر رجوع كنيد به: محسن كماليان - عزت شيعه و مبارزات و مجاهدات امام موسي صدر (قم ، مركز انتشارات دفتر تبليغات اسلامي ، زمستان 1377) علي حجتي كرماني ، لبنان به روايت امام موسي صدر و دكتر چمران (تهران ، انتشارات قلم ،1364)
علي علمي اردبيلي ، زندگي و مبارزات امام موسي صدر (بي جا: انتشارات امامت ، 1358)
2- دكتر مصطفي چمران در سال 1311 در تهران متولد شد. وي در دانشكده فني دانشگاه تهران ادامه تحصيل داد و در سال 1336 در رشته الكترومكانيك فارغ اتحصيل شد. وي در همه دوران تحصيل شاگرد اول بود و در سال 1337 با استفاده از بورس تحصيلي شاگردان ممتاز به امريكا اعزام شد و پس از تحقيقات علمي در جمع معروف ترين دانشمندان در جهان در كاليفرنيا و معتبرترين دانشگاه امريكا - بركلي - با ممتازترين درجه علمي موفق به اخذ دكتراي الكترونيك و فيزيك پلاسما گرديد. دكتر چمران پس از فارغالتحصيلي رهسپار مصر مي شود و به مدت دو سال - در زمان جمال عبدالناصر - سخت ترين دوره هاي نظامي و جنگ هاي پارتيزاني را مي آموزد و به عنوان بهترين شاگرد اين دوره شناخته مي شود.
بعد از وفات عبدالناصر، دكتر چمران به فكر ايجاد يك پايگاه چريكي مستقل براي تعليم مبارزان ايراني مي افتد و در لبنان اقدام به تاسيس چنين پايگاهي مي كند. او به كمك امام موسي صدر حركت محرومين و سپس جناح نظامي آن - سازمان امل - را راه اندازي مي كنند. دكتر چمران تا پيروزي انقلاب در لبنان مي ماند و با ورود امام به كشور به ايران باز مي گردد. دكتر چمران دلاورانه در قضيه كردستان مي جنگد و از سقوط آنجا جلوگيري مي كند. وي چندي به عنوان وزير دفاع انجام وظيفه كرد و در اولين دوره انتخابات مجلس شوراي اسلامي از سوي مردم تهران به نمايندگي انتخاب مي شود كه با شروع جنگ وظيفه خود را حضور در ميدان جنگ مي داند. وي پس از يكبار مجروحيت در جبهه مجددا راهي جبهه شد تا اين بار به درجه رفيع شهادت نائل شود‏اگرچه احزاب و گروههاي اسلام گرا در لبنان بيش از چند دهه است كه فعاليت مي كنند اما بي شك پيروزي انقلاب اسلامي در ايران در بازنگري و يا تاسيس احزاب جديد نقش بسزايي داشته است.
جريان چپگراي لبنان از طريق همكاري نزديك با برخي كشورهاي عربي از جمله مصر (در زمان عبدالناصر)، سوريه ، عراق ، الجزاير و ليبي و همين طور احزاب ناسيوناليست (پان عربيستي) از طريق حمايت هاي خارجي از موقعيت خوبي در كشور لبنان برخوردار بودند. يكي از نقاط ضعف جنبش هاي اسلامي عدم حمايت از سوي كشورهاي مسلمان بود اين وضعيت براي شيعيان كه چشم به ايران به عنوان كشور شيعي دوخته بودند شديدتر بود. با پيروزي انقلاب اسلامي و حمايت هاي اين انقلاب از جريان هاي اسلامي ناب ، احزاب اسلامي (سني و شيعه) در كشور لبنان از موقعيت خطيري برخوردار شدند.
‏احزاب اسلامي سني