تحقیق چوب در زندگي انسان 35 ص ( ورد)
دسته بندي :
دانش آموزی و دانشجویی »
دانلود تحقیق
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل : word (..doc) ( قابل ويرايش و آماده پرينت )
تعداد صفحه : 49 صفحه
قسمتی از متن word (..doc) :
2
نگاهي به تاريخ و جستجوي كاربرد چوب در زندگي انسان
1ـ چوب چيست ؟
تعريف چوب در فرهنگ لغات به گونه هاي مختلف آمده است . از جمله قسمتهاي سفت و سخت درخت ، آن قسمت از درخت كه در زير پوست قرار دارد ، آنچه از درخت ببرند براي سوزاندن يا ساختن اشياء چوبي بكار ببرند .
2ـ چوب و دستاوردهاي گياهي
چوب و دستاوردهاي گياهي از جمله مصالحي است كه از دوران پيشين به گونه اي طبيعي در اختيار و دسترس بشر بوده است . در بخش هايي كه جنگل و گياه فراوان بوده است مردمان از زمانهاي پيش از تاريخ از چوب و مصالح گياهي براي ساختن ابزارها و پناهگاه سود برده و خوراك خويش را نيز از فرآورده هاي جنگلي بر مي آورده اند . با آنكه به علت دائمي نبودن چوب و پوسيدن آن به مرور زمان آثار چنداني از وسايل و ساختمانهاي اوليه چوبي و گياهي به جاي نمانده است ولي باقي ماندن آثار معدود ساختماني و هنري چوبي از تمدنهاي مصر و ايران باستان نشان دهندة قدمت و رواج كاربرد مصالح چوبي در تاريخ اين تمدن هاست .
پـژوهشـها نشـان داده اسـت كه در دوران يـخ بندان شمـال اروپـا ، فـلات ايـران دورة پرباراني را مي گذرانده است . در اين دوران ، سرزمين ايران پوشيده از جنگلهاي انبوه بوده است حتي در زمان هخامنشيان نيز در بخش هاي بسيار از ايران جنگلهايي بوده است كه امروزه از آنها فقط تك درختاني باقي است . چوب از زمان باستان در ايران به صورت مصالح ساختماني در بخش هاي مختلف ساختمانها به كار مي رفته است . درخت سدر يكي از درختان خانوادة كاج است كه داراي چوبي بسيار سخت و خوشبوست . درخت سدر معمولاً به بلندي بسيار تا حدود 40 متر رشد مي كند و ضخامت تنة آن گاهي به 3 متر و بيشتر مي رسد . اين چوب از قديم در جنگلهاي لبنان فراوان بوده و در كتابهاي مذهبي مثل تورات به آن اشاره شده است . ويژگيهاي فيزيكي چوب سدر چون سختي و بزرگي درخت سنگيني ويژه ( وزن مخصوص زياد ) و ضريب ارتجاعي بالا و نيز بدان روي كه بومي ويژه اش آنرا از گزند موريانه به دور مي دارد موجب گشت كه از قديم اين چوب در مصر ، بين النهرين و ايران مورد استفادة فراوان داشته باشد و هزاران سال به صورت آثاري چون تيرهاي چوبي قصرها و تابوتها سالم باقي بماند . چوب بلوط كه چنين مينمايد كه همان چوب ياكا است ، داراي ويژگي هاي فيزيكي عالي دوام و سختي زياد است و چنين پيداست كه در پاية ستونهاي كاخهاي هخامنشي به كار مي رفته است .
3
3ـ تاريخچه چوب
در مورد تاريخچه مصرف و صنايع چوب ايران متأسفانه مدارك و اسناد باستاني به خصوصي كه مربوط به اين مورد باشد ، وجود ندارد . ولي آثاري كه جسته و گريخته از خلال نوشته هاي مؤرخين به دست مي آيد ، نشان مي دهد كه در ايران باستان نيز از مدتها قبل صنايع چوب و استفاده از اين ماده مهم رونق بسزايي داشته است ، چنانچه طبق مطالعات مردمان بومي شمال ايران ، كه قرنها قبل از مهاجرت آرياييها در ايران مي زيستند . در حدود 4200 سال قبل از ميلاد مسيح چوب را در كلبه سازي خود به كار مي بردند و نقش اين استوانه متعلق به 3000 سال قبل از ميلاد مسيح ، كه در شرق به دست آمده است ، نشان مي دهد كه استفاده از چوب براي وسايلي از قبيل نردبان و غيره در اين دوره متداول بوده است . متأسفانه چوب همانند سفال ، فلز و يا ديگر آثار هنري نيست كه در طول هزاران سال باقي بماند ، پوسيدگي چوب يكي از عواملي است كه متأسفانه آگاهي ما را در اين مورد به حد كافي نمي رساند .
اكتشافات باستان شناسي در چراغعلي تپة موردي جالب بود . اين مطلب رايج بودن استفاده از چوب و ارزش جنگل در ايران باستان را نشان مي دهد كه مهمترين آن ماكت گاوآهني است با ديرك بلند كه نقش چوب را در كشاورزي كهن به خوبي نمايان مي سازد . از طرف ديگر نقش بسيار مهم و ظريف در روي ظروف اكتشافي به چشم مي خورد كه در يكي از آنها بزي را روي درخت زربين بدون برگ مي دهد و ديگري بزي به نهال پربرگي از همين گونه حمله مي كند . به طور كلي مي توان گفت با آنكه انسان قبل از تاريخ پناهگاه و محل امن زندگي خود را با غارنشيني آغاز كرد ، ولي از چوب در گذشته دورتري استفاده كرده است .
از زمان تشكيل امپراطوري هخامنشي ايران ، شواهد موجود نشان مي دهد كه در ايران باستان ارزش جنگل و چوب براي هنرمندان كاملاً روشن بوده است ، به همين دليل درختكاري و به خصوص كشت درختان جنگلي ، كه فقط از نظر توليد چوب اهميت دارند ، از آئين ستوده پادشاهان هخامنشي بوده است . چنانچه كورش شخصاً به كشت درخت همت مي گماشت و داريوش مرزبان كاران را براي جنگل كاري درختان بومي در بين النهرين مي ستود . كاربرد چوب در معماري تخت جمشيد و شوش كاملاً مشهود است .
از دورة ماد اطلاعي از كاربرد چوب در دست نيست و حتي در مورد مصرف چوب در ساختمانها نيز ، چون مادها خانه هاي خود را اغلب از خشت مي ساختند ، هيچگونه آثار و شواهدي موجود نمي باشد ، ولي با در نظر گرفتن ترقي شايان فن معماري و استفاده از چوب در ساختمانها در دوره هخامنشيان و توجه به اينكه اصولاً هخامنشي ها در غالب موارد از تمدن مادها پيروي مي نمودند ، لااقل بايد قبول كرد كه صنايع چوب مادها و فن استفاده از چوب در ساختمان در دوره آنها كمتر از هخامنشيان نبوده است . اما در مورد صنايع دوره هخامنشيان مدارك تاريخي روشن تري در دست است ، چنانچه گزنفون در مورد توصيف سلاح نبرد كورش ضمن ذكر نام سلاحهاي گوناگون ، از يك نيزه عالي چوبي كه از چوب پستنك ( همان سنجد ) مي ساختند ، ياد مي نمايد .
3
در زمان هخامنشيان به غير از صنايع جنگلي و استفاده از چوب در امور كشاورزي ، كشتي سازي و خانه سازي در معماري نيز اهميت به سزايي داشته است . همچنين استفاده از چوب در امور ساختمان و مـعماري در دوره هـخامنشيان بـه طـور شـگـرفي تـرقي كرد . از دوره سلوكيها آثاري در دست نيست ، از دوره اشكانيان نيز مطلبي در اين باره ملاحظه نمي شود . ولي به طور كلي مي توان گفت كه به غير از مواردي از قبيل استفاده از چوب در تير و كمان سازي و غيره صنايع چوب اشكانيان ، مانند ساير صنايع و فنون آنها ، همانند هخامنشيان نبوده است . استعمال چوب در ساختمانها كاملاً رايج بوده است و نكتة تازه اي كه در معماري ساسانيان ديده مي شود ، اين است كه در اين دوره كلافهاي چوبي در ميان جرزها به كار مي رفته است و از اين وسيله براي جلوگيري از خرابي جرزها استفاده مي نمودند و چنين بنظر مي رسيد كه اين سبك معماري را از روميان اقتباس كرده باشند . مسئله مهم ديگر در دوره ساسانيان اين است كه از چوب براي قاب سازي طاق و گنبدها استفاده مي نمودند و اين نوع طاق سازي خود انقلابي در فن معماري بشمار مي رفته است كه امروزه نمونه آن را ميتوان در ساختمان بقعه بي بي شهربانو ، كه تقليد از معماري ساسانيان مي باشد ، ملاحظه نمود .
از قديمي ترين آثار چوبي بعد از اسلام ، دو ستون چوبي و قطعه اي خاتم كاري است كه در ناحيه تركستان غربي كشف شده و متعلق به قرن سوم هـ . ق ( نهم ميلادي ) است . اما تزئينات اين آثار خيلي شبيه به چوب بريهاي مسجد نائين است . اشكال آن عبارت است از گل و بته كه در سطح چوب حك شده است . سه قطعه چوب خاتم كاري در مجموعه رابينو موجود است كه با خط كوفي ساده و حروف زيبائي برجسته مزين شده و در اطراف آن حاشيه اي است كه به شاخه هاي متصل بناتي منتهي مي شود .
5
در حاشيه ، كتيبه هايي است كه در يكي از آنها نام عضدالدوله ديلمي و تاريخ 363 ( سنه ثلث و ستين و ثلث ماء ) خوانده مي شود .
بررسي انواع چوب مورد استفاده در آثار هنري
اساسي ترين ماده تشكيل دهندة بسياري از آثار ارزشمند ، چوب است . از انواع چنين مادة سختي ، نقوش متنوع و دلپذيـري شـكل مي گيـرد كه نگاه انسان سختي نوع آنرا فراموش كرده و نرمي نقوش را دنبال مي كند ، بواسطه چنين اهميتي است كه هنرمندان فعال در اين رشته مي بايد دانش خود را دربارة ويژگيهاي چوب گسترش بيشتري دهند . طبيعي است كه شناخت بيشتر و بهتر چوب در بالاتر بردن كيفيت آثار هنري مؤثر خواهد بود .
به طور كلي چوب ماده اي است كه تحت تأثير عوامل زير يعني شرايط ارثي و شرايط مربوط به رويشگاه ( شرايط اكولوژيكي ) كه مجموعه اي از شرايط جغرافيايي و توپوگرافي ( برجستگيهاي زمين )، ارتفاع از سطح دريا ، آب و هوا ، خاك و بيولوژيكي ( شامل گياهان و جانوران همراه ) در طبيعت ساخته و پرداخته مي شود . با دلايل گوناگوني كه بيان شد چوب داراي بافت ساختماني ، ويژگيهاي ظاهري و شيوه هاي مختلف است كه شناخت آنها در واقع فرمول معيني ندارد بلكه مستلزم داشتن دانش وسيع بيولوژيگي و همچنين تجربه و ممارست در عمل است .
كاربرد چوب در هنر منبت
يكي از ظرايف صنايع دستي ايران كه چون ديگر انواع آن پيشينة تلفيق بليغي از هنر و حوصله محسوب مي شود و دست اندركاران آن از مواد اوليه يي ارزان و فراوان محصولاتي گرانبها و با ارزش مصرفي و هنري فوق العاده بالا به وجود مي آورند هنر منبت كاري است . تاريخ ظهور هنر منبت در تاريكي زمان ناپديد است .
منبت كاري كه از گذشته هايي دور در ايران رواج داشته و عليرغم بي دوامي چوب در برابر عوامل جوي و ساير عوامل از روزگاران قديم به جا مانده دليل خوبي بر گستردگي اين هنر و رونق رواجش در ايران مي باشد .
منبت كاري هنري است مشتمل بر حكاكي و كنده كاري بر روي چوب بر اساس نقشه يي دقيق . اين تعريف اصولي منبت كاري است كه در وحله اول هيچ خاطره يي را زنده نمي كند و غير از يك تعريف معمول كتابت شده هيچ چيز ديگري را به ذهن متبادر نمي نمايد در حالي كه چوبهاي منبت كاري شده هر كدام نمونة خوبي از احساس ، ادراك و انديشه پديد آورندگانش مي باشد .