تحقیق تأثير فناوري نانو بر کشورهاي متکي به صادرات مواد خام

دسته بندي : دانش آموزی و دانشجویی » دانلود تحقیق
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل :  word (..DOC) ( قابل ويرايش و آماده پرينت )
تعداد صفحه : 13 صفحه

 قسمتی از متن word (..DOC) : 
 

‏عنوان : تأثير فناوري نانو بر کشورهاي متکي به صادرات مواد خام
‏خلاصه ‏مقاله زير ترجمه بخشي از گزارشي است که در نوامبر سال 2005 توسط گروه ETC ‏تهيه شده است. در اين مقاله، مباحثي همچون تأثير فناوري نانو بر آب و انرژي مورد تحليل قرار گرفته و سپس ميزان و زمينه تأثير اين فناوري بر کشورهاي در حال توسعه ارزيابي مي شود. براي اين منظور زمينه هاي تأثير گذاري فناوري نانو بر مواردي همچون صنايع نوشيدني، صنعت نساجي و صنعت لاستيک بررسي مي شود. ادامه مقاله که در شماره آينده چاپ خواهد شد، به بررسي اثر فناوري نانو بر صنايع مس و پلاتين خواهد پرداخت.
‏مقدمه:
‏توماس تيس، رئيس واحد پژوهش‌هاي علوم كاربردي در شركت آي. بي، ام مي‌گويد: در دنياي امروز، هيچ محصول دست بشري نيست که سرانجام به اکتشافات آزمايشگاهي، وابسته نباشد... تبعات بلند مدت فنانوري نانو واقعاً دگرگون کننده هستند. مشکل اين است که نمي‌توان خواسته‌هاي جهان آينده را بطور دقيق پيش بيني نمود.
‏تأثيري که فناوري نانو بر اقتصاد جهاني خواهد گذاشت، مبهوت کننده است. بر اساس گزارشي که دانشگاه سازمان ملل متحد(United Nations University) ‏در سال 2005 و با عنوان وضع آينده منتشر کرد، ظهور پرشتاب فناوري‌هاي جديد از جمله فناوري نانو به حدي سريع است که دولت‌ها قادر به درک آن نيستند. وجود مواد جديد ساخته شده به کمک اين فناوري، مي‌تواند حاوي اين پيام باشد که توليد کنندگان صنعتي در آينده براي تأمين مواد خام مورد نياز خود گزينه‌هاي متعددي را پيش رو خواهند داشت. مواد جديد، قادرند بازار مواد خام سنتي را کاملاً دگرگون نمايند. وجود الگوهاي جديد توليد موسوم به پايين به بالا هم به اين معني است که تقاضا براي مواد خام به سرعت سير نزولي به خود خواهدگرفت. فناوري‌نانو اين توانايي را دارد که ارتباط بين مرزهاي جغرافيايي، مواد خام و حتي نيروي کار را از بين ببرد. در ادامه اين مطلب، تأثيرفناوري نانو بر اقتصاد کشورهاي در حال توسعه را بيشتر بررسي خواهيم کرد.
‏توليد کنندگان صنعتي در آينده براي تأمين مواد خام مورد نياز خود گزينه‌هاي متعددي را پيش رو خواهند داشت. مواد جديد، قادرند بازار مواد خام سنتي را کاملاً دگرگون نمايند
‏ريچارد اسماِلي (Richard Smalley) ‏شيميدان و برنده فقيد جايزه نوبل پيش‌بيني کرده بود که در آينده فناوري‌نانو، سلامتي و طرز زندگي مردم را حداقل به اندازه تاثير امروزي ميکروالکترونيک، تصويربرداري پزشکي، توليد به کمک رايانه و پليمرهاي مصنوعي، تحت الشعاع قرار دهد. برخي ديگر معتقدند که تأثيراين فناوري‌با نتايج حاصل از اختراع موتور بخار، الکتريسيته، ترانزيستور، و ظهور اينترنت قابل قياس است. حتي عده‌اي مانند فيليپ بوند (Philip Bond)‏، معاون فناوري وزارت بازرگاني آمريکا، فناوري‌نانو را معجزه واقعي مي‌دانند؛ معجزه‌اي که نابينايان را بينا و ناشنوايان را شنوا کرده و فلج‌ها را به حرکت وا مي‌دارد. معجزه‌اي که ايدز، سرطان، ديابت و ديگر بيمار‌ي‌ها را درمان خواهد کرد. معجزه‌اي که به گرسنگي فقرا پايان داده و حتي قدرت ذهن ما را تقويت خواهد کرد. اين فناوري سطح زندگي مردم را بهبود بخشيده و به ما امکان مي‌دهد که بيشتر، سالم‌تر، و بهتر زندگي کنيم. فناوري نانو با خلق فرايندهايي که ضمن مصرف بهينه انرژي، هيچ ماده زايدي بر جا نگذاشته و به محيط زندگي و سلامت انسان نيز آسيبي نمي‌رساند، کمک شاياني به حفظ محيط زيست در سراسر جهان خواهد کرد. گرچه ممکن است اين نتيجه‌گيري موضع‌گيري‌هاي اغراق آميز رسانه‌اي در پي داشته باشد، اما بايد گفت فناوري نانو احتمالاً صنايع مختلف جهان را دچارآشفتگي خواهد کرد.
‏جاش وولف، ويراستار گزارش فناوري نانو فوربس وولف مي‌گويد: به زبان ساده، ما داريم جهان پيرامون خود را اتم به اتم دوباره مي‌‌سازيم، اما اين بار بهتر و پيشرفته‌تر. يعني هزاران ميليارد دلار در مورد هر چيزي هزينه خواهد شد: از پوشاک، غذا، اتومبيل، مسکن و دارو گرفته تا وسايل ارتباطي، سرگرمي و غيره. کيفيت هوايي که تنفس مي‌کنيم و آبي که مي‌نوشيم؛ همه اينها دستخوش تحولات اساسي خواهند شد. بنابراين ساختار اجتماعي و اقتصادي جهان نيز به تبع اين تحولات، دگرگون مي‌شود. فناوري‌نانو تقريباً هر نوع کسب و کاري را در اين کره خاکي متحول خواهد نمود.
‏در سال‌هاي اخير، مطالب زيادي در مورد تأثير فناوري نانو بر بهبود وضع زندگي جوامع فقير و عقب نگه داشته شده جهان سوم نگاشته شده است. به عنوان مثال، گروه کاري طرح هزاره سازمان ملل متحد (UN Millennium Project’s Task Force) ‏در زمينه علوم، فناوري و نوآوري، فناوري نانو را ابزار مهمي براي مبارزه با فقر و رسيدن به اهداف توسعه هزاره که توسط اين سازمان تدوين شده، مي‌داند. آنان پژوهش‌هايي که مسائل انرژي و آب آشاميدني را مورد تأکيد قرار مي‌دهد، مثال مي‌زنند و معتقدند که اين نوع پژوهش‌ها نشان دهنده تأثير فناوري نانو بر حفظ محيط زيست و توسعه انساني هستند.
‏آيا فناوري نانو، توسعه انساني کشورهاي در حال توسعه را موجب خواهد شد ؟
‏پژوهشگران در مطالعات اخير خود در سال 2005، تأثير فناوري نانو برکشورهاي در حال توسعه را بررسي کرده و به ويژه امکان به کارگيري اين فناوري‌در رفع نيازهاي جوامع فقير را مورد توجه قرار داده‌اند. فابيو سالامانکا بوئِنتِلو (Fabio Salamanca-Buentello) ‏و همکارانش در مرکز مطالعات اخلاق زيستي (Bioethics) ‏در دانشگاه تورنتوي کانادا، در پژوهش خود نظرات 63 متخصص فناوري نانو در کشورهاي فقير و غني را جويا شده و از اين طريق ده کاربرد مهم اين فناوري براي دستيابي به اهداف برنامه توسعه هزاره را به ترتيب اولويت مرتب نموده‌اند. اين پژوهشگران به اين نتيجه رسيده‌اند که فناوري نانو را مي‌توان براي رفع برخي از مهم‌ترين معضلات توسعه‌اي جهان به کار گرفت. آنها توصيه مي‌کنند که جهت تسريع در استفاده از اين فناوري براي رفع چالش‌هاي اصلي توسعه پايدار، بايد برنامه سرمايه‌گذاري جديدي در سطح جهان به اجرا درآيد. نوئِلا اينوِرنيزي (Noela Invernizzi) ‏پژوهشگر دانشگاه کامپيناس (UNICAMP) ‏در برزيل و گوئيلِرمو فُلادوري (Guillermo Foladori) ‏از دانشگاه ملي مکزيک (UNAM) ‏در نشريه حقوق و بازرگاني ‌فناوري نانو (Nanotechnology Law & Business Journal) ‏ديدگاه ديگري را مطرح مي‌کنند. آنان معتقدند: براي اينکه فناوري بتواند نيازهاي جوامع فقير را مرتفع کند، [علاوه بر سرمايه گذاري] وجود شرايط مطلوب اجتماعي اقتصادي هم لازم است. آنان بوئِنتِللو را مستقيماً مخاطب قرارداده و مي‌نويسند:
‏علي‌رغم ارزيابي‌خوشبينانه برخي افراد، تجربه نشان داده است که فناوري نانو مانند ديگر فناوري‌ها به سمت و سوي کسب درآمدهاي سرشار حرکت کرده و نهايتاً افزايش تبعيض‌ها را به دنبال خواهد داشت. شرکت‌هاي بزرگ چند مليتي، به دنبال ثبت اختراع اغلب محصولات فناوري نانو به نام خود هستند، بنابراين در توسعه اين فناوري با مشکلاتي شبيه به فناوري‌هاي قبلي مواجه هستيم. گواهي‌ثبت اختراع، تضميني است که توليد و فروش يک محصول را به مدت بيست سال در انحصار يک يا چند فرد يا شرکت‌قرار مي‌دهد. چنين انحصاري سد بزرگي بر سر راه گسترش سريع اين فناوري و کسب نتايج مثبت آن در کشورهاي فقير است.
‏دونالد مک لورکان(Donald McLurcan) ‏پژوهشگر موسسه فناوري نانومقياس در شهرسيدني استراليا اخيراً دو مقاله در مورد وضعيت فناوري نانو در کشورهاي در حال توسعه منتشر کرده است. او در اين دو مقاله چنين نتيجه گيري مي‌کند:
‏به طورکلي نشانه‌هاي اميدوارکننده‌اي به چشم مي‌خورد مبني بر اينکه برخي از کشورهاي در حال توسعه، مي‌توانند نقش عمده‌اي در توسعه جهاني فناوري نانو ايفا نمايند. با اين وجود، به علت افزايش موانع فزاينده تجاري و مشارکت محدود کشورها در برخي سطوح، اوضاع فعلي نشان دهنده اين است که فناوري نانو شکاف جهاني فناوري [بين کشورهاي فقير و غني] را عميق‌تر خواهد کرد
.
(‏ترجمه يکي از اين مقالات با عنوان فناوري نانو در کشور هاي در حال توسعه در شماره پيشين ماهنامه فناوري نانو به چاپ رسيده است).
1-1- ‏فناوري نانو و آب آشاميدني
‏امروزه بيش از يک ميليارد نفر در سطح جهان از دسترسي به آب آشاميدني سالم محرومند. آب آلوده هر سال تقريباً جان 15 ميليون کودک زير پنج سال را مي‌گيرد. پژوهشگران در حال ساخت نانوفيلترها و نانوذراتي هستند که قادرند آب‌هاي آلوده را تصفيه نمايند. به عنوان مثال:
‏متخصصان فناوري نانو در مؤسسه پلي‌تکنيک رنسلار در ايالت نيويورک و دانشگاه بَنارَس هندو در هند تلاش مشترکي را در ساخت فيلترهاي حاوي نانولوله‌هاي کربني با قابليت جداسازي مواد آلوده از آب آغاز کرده‌اند. آب ضمن عبور از نانولوله‌هاي کربني اين فيلترها، باکتري‌هاي مضر خود نظير E. coli ‏و Poliovirus ‏را که قطري به اندازه 25 نانومتر دارند، از دست داده و تصفيه مي‌شود. هدف اين است که فيلتر تصفيه ارزان قيمتي ساخته شود که بتوان آن را تميز کرد و دوباره مورد استفاده قرار داد.
‏شرکت سِلدون (Seldon Technologies) ‏واقع در وِرمونت (Vermont) ‏آمريکا با سرمايه‌گذاري نيروي هوايي اين کشور در حال ساخت فيلتر دستي قابل حملي است که بتواند به سرعت آبي را که از هر نوع منبعي مثل گودال گل آلود، رودخانه يا آب زيرزميني به دست مي‌آيد، تصفيه نمايد. آب تصفيه شده بايد به قدري بهداشتي باشدکه بتوان آن را در وضعيت اورژانس ميدان جنگ هم به کار گرفت. اين شرکت مدعي شده در ساخت اين فيلتر که آن را به نام خود به ثبت رسانده، از فناوري نانولوله‌هاي کربني استفاده کرده و اين وسيله مانع کاملي در برابر آلوده کنندهاي ميکربي است.
‏در کشورهايي نظير بنگلادش، آرسنيک موجود در چاه‌هاي آب تهديد بزرگي براي بهداشت عمومي به شمار مي‌آيد و حدود 10 تا 20 درصد جمعيت اين کشور در معرض اين تهديد قرار دارند. پژوهشگران در مرکز فناوري نانوي محيط زيست و زيست شناسي در دانشگاه رايس (Rice) ‏در حال ساخت نانوکريستال‌هايي مغناطيسي (از جنس اکسيد آهن) هستند که قادرند آرسنيک موجود در آب‌هاي آلوده را به دام انداخته و از آنها جدا کنند. شيميدانان دانشگاه ايالتي اُکلاهاما (Oklahama)‏، در حال آزمايش نانوذرات اکسيد روي براي جداسازي آرسنيک موجود در اين نوع آب‌ها هستند.
‏گرچه پژوهش‌هاي صورت گرفته در زمينه کاربرد فناوري‌نانو در تصفيه آب، ممکن است به نتايج سودمندي منجر شود، اما بايد قبل از معرفي اين نتايج به مردم، تأثيرآنها بر بهداشت و محيط زيست، به طور کامل بررسي شود. مثلاً انجمن و فرهنگستان سلطنتي مهندسي انگلستان توصيه کرده است تا زماني که اثرات زيست محيطي و سمي نانوذرات کاملاً روشن نشده، بايد از به کارگيري آنها در تصفيه آب‌هاي زيرزميني اجتناب کرد. علاوه بر اين، وضع آينده مالکيت فکري هم در نحوه واگذاري اين نوآوري ها به جوامع کم‌درآمد، تأثير گذار است